İNEK KOLOSTRUMU HAKKINDA SİZE SÖYLENMEYENLER

KOLOSTRUM NEDİR?

Kolostrum (“ağız sütü” olarak da bilinir) anne memelilerin yeni doğan için doğum yapmadan hemen önce ürettikleri özel bir süttür. Anneler doğumun hemen ardından yenidoğanı bu sütle beslerler ve bu süt yalnızca kısıtlı bir süre (genellikle 3-4 gün) mevcuttur. Kolostrum, bebeği yaşamının ilk birkaç gününde besleyen ve koruyan besinleri yoğun ölçüde içerir.

İNSAN KOLOSTRUMUNUN ANA FONKSİYONU

İnsanların belirgin karakteristik özelliği büyük beyinleridir. Şu bir gerçek ki, beyin – beden kitlesi göz önüne alınarak diğer türlerle karşılaştırıldığında, insanlar en büyük beyine sahiptir. Bunun sonucunda, bir insan yavrusu doğduğunda, metabolik enerjisinin büyük kısmı beynin gelişimine odaklanır. Beynin ana yakıtı karbonhidratlardır. Bu, insan kolostrumunun ve sütünün en yüksek "laktoz" – bir karbonhidrat ya da şeker türü – yoğunluğuna sahip oluşunun nedenidir [1].  İnsan kolostrumundaki bu yüksek laktoz içeriği iki önemli fonksiyona hizmet eder:

Beyin Gelişimi: Bebek beyni hızlı büyümesi için bir metabolik enerji kaynağı olarak çok miktarda glukoza gereksinim duyar. Laktoz sindirim işlemi esnasında kolaylıkla glukoza ve galaktoza dönüşür ve bağırsaklarda emilir. 

Sıvı Düzenleme: Bir şeker olarak laktoz doğal olarak suyu çeker (osmotik etki olarak bilinir). İnsan anne emzirmeye başladığında, yüksek laktoz konsantrasyonu göğüslerin meme bezlerine şu çeker. Fazladan sıvı, kolostrum ve süt üretimine yardımcı olur. Ayrıca, bebeğin sıvı gereksinimini giderir, terleme ve idrardan kaynaklanan sıvı kaybını karşılar.

İNEK KOLOSTRUMUNUN ANA FONSKİYONU

Çoğu memeli doğduklarında hayatta kalabilmek için hızla gelişmek ve hareket edebilir hale gelmek zorundadır. İnekler de istisnasız böyledir – birkaç dakika içerisinde buzağı ayağa kalkmak ve yürümek zorundadır. Bunun aksine, insan yavruları yaşamlarının ilk aylarında hareket için yardıma muhtaç ve tamamen anneye bağımlıdır. Dolayısıyla, inek kolostrumunun ana fonksiyonu kas gelişimini desteklemektir. Kas dokusunun temel yapı taşları proteinlerdir. İşte bu nedenle inek kolostrumu ve sütü dikkate değer ölçüde daha yüksek yoğunlukta, bir protein türü olan "kazein" içerir [2].

Fazladan kazein, buzağının büyümesi için aşağıdaki biçimde hayatı öneme sahiptir

Kas Gelişimi: Kazein yağ ile ilişki kuran karmaşık bir proteindir ve bu birleşim midede enzimler tarafından kesmiğe dönüştürülür. Kazeinin yıkım ürünleri (midede proteolitik sindirim) de ince bağırsaklarda emilir ve kasları yapılandıran yeni makro moleküllerin yapı taşları görevini görür. İnek kolostrumunda ve sütündeki fazladan kazein, bir buzağının yenidoğan bir insan bebeğe oranla beden kitlesinin çok daha hızlı gelişmesi nedeniyle, daha fazla kas oluşturma kapasitesi için hazır bir kaynağa olan gereksinimi yansıtır. 

İNSAN VE İNEK KOLOSTRUMU ARASINDAKİ DİĞER FARKLAR

İnsan ve inek kolostrumu yalnızca laktoz ve kazein yoğunlukları açısından farklılık göstermez, aynı zamanda farklı bağışıklık molekülleri ve büyüme faktörleri içerirler. Örneğin, bağışıklık sisteminin önemli bir bileşeni, aynı zamanda antikorlar olarak bilinen immünoglobülinlerdir. İmmünoglobülinler bakteri ve virüslerin neden olduğu enfeksiyonlara karşı koruma sağlar. İmmünoglobülinlerin, IgG-sınıfı ve IgA-sınıfı gibi birçok farklı tipi bulunmaktadır. Bir insan yavrusu ile bir inek yavrusu bu immünoglobülinleri annelerinden farklı şekillerde alırlar. 

İMMÜNOGLOBÜLİNLER

İnsan kolostrumunda baskın olan immünoglobülin IgA-sınıfıdır. İnsan kolostrumunu ve sütündeki IgA-sınıfına laktoferrin bağlıdır. Bunun insan patojenlerine karşı konak savunması sağladığına inanılmaktadır. Laktoferrin aynı zamanda IgA antikorlarını mide asitleri ve sindirim enzimlerinin etkilerine karşı da korumaktadır [4]. Laktoferrin hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu blogda yer alan Laktoferrin Nedir? blog yazımıza göz atabilirsiniz. 

[1] Soliman Ghada Z A, “Comparison of Chemical And Mineral Content of Milk From Human, Cow, Buffalo, Camel And Goat In Egypt.” Egyptian Journal of Hospital Medicine (December 2005), I.S.S.N: 12084 2002–1687. Pages 116-130.